Obratite posebnu pažnju na kontrolu astme tokom COVID 19 pandemije i sezonske gripe.
Sa širenjem korona virusa i početkom sezone gripe, važno je više nego ikada da budete svjesni termina “Astma Peak Week” tj. sedmice u godini kada je zabilježen najveći broj napada astme i najveći broj hospitalizacija. Ta sedmica je obično treća u mjesecu septembru, kada su i odrasli i djeca izloženi većem broju okidača, a kao što su: ambrozija, respiratorne infekcije te prašina, vlaga i plijesni u školskim zgradama.
Osobe koje imaju astmu se trebaju posebno paziti tokom septembra, a naročito sada kada je i delta soj korone na vrhuncu. Obzirom da se približavamo trećoj sedmici septembra, a kada se bilježe najveći broj astmatičnih napada, važno je da znate da li je vaša astma pod kontrolom, kako da izbjegnete da se razbolite i šta da radite ukoliko ipak razvijete simptome.
Zašto su napadi astme najčešći u septembru?
Septembar je kao oluja za osobe s astmom i alergijama. Ambrozija, najčešća polenska jesenja alergija je na vrhuncu u septembru. Plijesni se povećavaju kako lišće opada. Djeca se vraćaju u škole i izloženi su respiratornim infekcijama. Počinje sezona gripe, a kako svjedočimo, korona virus se idalje širi. Obzirom da se ovo sve dešava u isto vrijeme, u septembru, izloženi ste mnogim okidačima astme što otežava njeno stavljanje pod kontrolu.
Kako da ostanete zdravi tokom septembra?
Najbolji način da se uspješno nosite s bolešću ili napadima astme je da ih spriječite prije nego što se razviju.
- Držite se svog ASTMA AKCIONOG PLANA. Uzimajte svoje dugodjelujuće lijekove koje vam je prepisao ljekar.
- Vakcinišite se protiv COVID 19. Trenutno su dostupne tri vaccine – Pfizer-BioNTech, Astra Zeneca i Sinopharm – zavisno od mjesta gdje živite. COVID-19 vakcina će smanjiti mogućnost razvoja ozbiljnije bolesti i nužne hospitalizacije.
- Vakcinišite se protiv gripe. Godišnja vakcina je dostupna, s tim da trebate znati da je neophodno 2 sedmice da počne djelovati, zato je važno primite je početkom septembra.
- Nosite masku. Neće samo smanjiti mogućnost zaraze od korona virusa, već će smanjiti i mogućnost širenja drugih respiratornih infekcija, ali i vašu izloženost polenu.
- Perite ruke najmanje 20 sekundi. Ne dirajte oči, usta i nos. Ne družite se s bolesnim ljudima.
- Neophodno je da imate dovoljno sna, jedite zdravo, pijte dosta tečnosti. Pokušajte smanjiti nivo stresa.
- Izbjegavajte okidače astme – Ukoliko ste alergični na ambroziju ili plijesni, poduzmite korake kako biste smanjili izloženost istim:
- Obavezno skidanje obuće kada ulazite u kuću
- Reducirajte otvaranje vrata i prozora
- Koristite certificirane antialergijske kućanske aparate i proizvode: filtere zraka, prečišćivače, deterdžente i posteljinu.
- Pokrijte glavu kada izlazite vani, perite kosu prije spavanja, isperite nos po povratku u dom.
Kako ću znati da li je moja astma pod kontrolom?
Ako vam je astma pod kontrolom, imate bolje šanse da se oporavite brže te da izbjegnete komplikacije od bolesti. Imajte na umu Pravilo broja 2 :
• Da li uzimate inhalator s brzim djelovanjem više od dva puta sedmično (npr. ventolin)?
• Da li vas simptomi astme bude tokom noći više od 2 puta mjesečno?
• Da li iskoristite više od dva inhalatora s brzim djelovanjem godišnje?
Ukoliko se neka od tvrdnji odnosi na vas, obratite se svom pulmologu.
Također, ukoliko koristite oralne kortikosteroide 2 ili više puta godišnje, razgovarajte s ljekarom o drugoj opciji, a obzirom da oralni kortikosteroidi mogu imati dugotrajne neželjene posljedice. Neke od njih su: osteoporoza, dijabetes, katarakta.
Vaš ljekar bi trebao uraditi dodatna testiranja ili pokušati s drugom terapijom. Biološka terapija je vrsta liječenja koja se koristi kod ozbiljnih stanja i simptoma astme s ciljem smanjenja napada ali i korištenja oralnih kortikosteroida. Biološka terapija se daje u vidu injekcija ili infuzija svakih nekoliko sedmica. Biološka terapija cilja i blokira ćelije ili proteine u vašem tijelu koji izazivaju upalu disajnih puteva.
